رمزارز یا ارز رمزی «به انگلیسی: cryptocurrency» یکی از انواع ارز مجازی است که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت غیر متمرکز اداره میشود. به دلیل اینکه رمز ارزها پدیدهای نوظهور هستند و مصادیق جدیدی از آنها ایجاد میشود تعاریف آنها نیز در مراجع مختلف متنوع ذکر شدهاست.ارزهای رمزنگاری شده میتوانند مانند سایر ارزهای فیات «بدون پشتوانه» قابلیت مبادله، انجام تراکنش، خرید آنلاین داشته باشند. بیتکوین در سال ۲۰۰۹ به عنوان اولین ارز رمزپایه غیر متمرکز ایجاد شد و از آن زمان تاکنون ارزهای رمزنگاری شده متعددی ایجاد شدهاند که بسیاری از آنها ارزهای جایگزین بیتکوین نیز نامیده میشوند. در ادامه با اینجانب همراه باشید.
فهرست مطالب
ارزهای رمزنگاری شده چگونه کار میکنند؟
تعریف رمز ارز
ریشهی ارز رمزنگاری شده
داستان بیتکوین
بلاک چین چیست؟
استخراج ارزهای رمزنگاری شده
رمز ارز برای اکثر مردم واژهی جدیدی به حساب میآید. پس بهتر است ابتدا آن را تعریف کنیم:
۱ـ ارزهای رمزنگاری شده چگونه کار میکنند؟
۲ـ تعریف رمز ارز
۳ـ ریشهی ارز رمزنگاری شده
۴ـ داستان بیتکوین
۵ـ بلاکچین چیست؟
۶ـ استخراج ارزهای رمزنگاری شده
ارزهای رمزنگاری شده چگونه کار میکنند؟
استخراج
استخراجکنندگان (ماینرها) سعی میکنند با حل معادلات ریاضیاتی بلاک بعدی را به بلاکچین اضافه و پاداش خود را دریافت کنند.
صرافی
صرافی (Exchange) کسب و کاری است (معمولاً به شکل یک وبسایت) که در آن میتوانید به خرید و فروش یا معاملهی ارز رمزها بپردازید.
کیف پول
کیف پولهای رمزارزی نرمافزارهایی هستند که کلیدهای عمومی و خصوصی کاربران را ذخیره میکنند و به آنها اجازه میدهند ارز دیجیتال ارسال یا دریافت نمایند و بر داراییهای خود نظارت داشته باشند.
تعریف رمز ارز
در ادامه لیستی از ۷ خصیصهی کلیدی دیده میشود که رمزارزها برای رمز ارز بودن باید آنها را داشته باشند:
۱ـ دیجیتالی بودن: رمزارزها فقط بر روی کامپیوترها وجود دارند. هیچ سکه یا یادداشتی در کار نیست. هیچ پولی به عنوان پشتوانه در بانکهای مختلف مثل بانگ انگلیس برای رمزارزها وجود ندارد!
۲ـ غیرمتمرکز: رمزارزها کامپیوتر یا سرور مرکزی ندارند. آنها معمولاً در میان شبکهای از هزاران کامپیوتر توزیع شدهاند. شبکههایی که سرور مرکزی نداشته باشند، شبکههای غیرمتمرکز نامیده میشوند.
۳ـ همتا به همتا: رمزارزها به صورت آنلاین از یک شخص به شخص دیگر منتقل میشوند. کاربران از طریق بانک، پیپال (PayPal) یا فیسبوک با هم در ارتباط نیستند. آنها بدون واسطه با یکدیگر سروکار دارند. بانکها، پیپال و فیسبوک به عنوان اشخاص ثالث معتمد شناخته میشوند. در دنیای رمزارزها هیچ شخص ثالث معتمدی وجود ندارد! نکته: به این واسطهها اشخاص ثالث معتمد گفته میشود چون کاربران برای استفاده از خدماتشان باید به آنها اعتماد کنند و اطلاعات شخصی خود را در اختیارشان بگذارند. برای مثال، ما به بانک اعتماد میکنیم و پولمان را در آنجا قرار میدهیم، یا به فیسبوک اعتماد میکنیم و تصاویر خصوصی خود را در آنجا آپلود میکنیم!
۴ـ نام مستعار: این مورد یعنی برای استفاده از رمزارزها یا به تملک درآوردن آنها لازم نیست اطلاعات شخصی خود را ارائه کنید. هیچ قانونی برای مالکیت یا استفاده از رمزارزها وجود ندارد.
۵ـ بدون نیاز به اعتماد: عدم وجود اشخاص ثالث معتمد به معنای این است که برای استفاده از سیستم لازم نیست لزوماً به کسی اعتماد داشته باشید. کاربران در همه حال کنترل کامل پول و اطلاعات خود را در اختیار دارند.
۶ـ رمزنگاری شده: هر کاربر کد ویژهای دارد که از دسترسی سایر کاربران به اطلاعات او جلوگیری میکند. به این عمل رمزنگاری گفته میشود و هک کردن آن تقریباً غیرممکن است. اینجاست که بخش Crypto از اصطلاح Cryptocurrency وارد بازی میشود. Crypto به معنای مخفیشده است. وقتی اطلاعات از طریق رمزنگاری مخفی میشود، اصطلاحاً میگویند اطلاعات رمزنگاری شده است.
۷ـ جهانی: هر کشور ارزی مخصوص خودش دارد که به آن ارز فیات میگویند. انتقال ارزهای فیات در سطح جهانی کار دشواری است. رمزارزها را به راحتی میتوان به سراسر جهان ارسال کرد. ارزهای رمزنگاری شده به ارزهای بدون مرز موسوماند! تعریفی که ارائه کردیم نقطهی خوبی برای آغاز کار است، اما هنوز تا رسیدن به درکی صحیح از رمزارزها خیلی فاصله داریم. در قدم بعدی به شما میگوییم که ارزهای رمزنگاریشده چه زمان و به چه دلیلی به وجود آمد. سپس متوجه میشوید که رمزارزها به دنبال چه چیزی هستند.
ریشهی ارز رمزنگاری شده
در اوایل دههی ۱۹۹۰، اکثر مردم هنوز سعی داشتند مفهوم اینترنت را درک کنند. اما برخی دریافته بودند که این ابزار واقعاً چه ابزار قدرتمندی است.
عدهای از این افراد باهوش، که سایفرپانک «Cypherpunk» نامیده میشدند، به این نتیجه رسیدند که دولتها و شرکتها سلطهی بسیار زیادی بر زندگی ما دارند. آنها میخواستند از اینترنت برای ترویج آزادی استفاده کنند. سایفرپانکها با استفاده از رمزنگاری میخواستند به کاربران اینترنت اجازه دهند که بر پول و اطلاعات خود کنترل بیشتری داشته باشند. آنها هم از اشخاص ثالث معتمد خوششان نمیآمد!
مهمترین دغدغهی این سایفرپانکها ایجاد یک پول دیجیتال بود. دیجیکش «DigiCash» و سایبرکش «Cybercash» اقداماتی برای ساختن این سیستم پولی دیجیتال به حساب میآمد. این دو پروژه برخی از خصیصههایی که برای رمز ارز بودن لازم بود را داشت اما هیچکدام همهی آنها را با هم رعایت نمیکرد. سرانجام این دو پروژه در انتهای قرن نوزدهم با شکست مواجه شد.
با این حساب جهان مجبور شد تا سال ۲۰۰۹ صبر کند تا نخستین سیستم پولی دیجیتالی تماماً غیرمتمرکز ساخته شود. خالق این سیستم شکست سایفرپانکها را دیده بود و تصمیم گرفت بهتر از آنها عمل کند. نام او ساتوشی ناکاموتو بود و پروژهاش بیتکوین نام داشت. برای درک ارزهای رمزنگاریشده ابتدا باید بیتکوین را درک کنید.
داستان بیتکوین
هیچکس نمیداند
ساتوشی ناکاموتو کیست. این نام میتواند متعلق به یک مرد، یک زن یا حتی یک گروه باشد. ساتوشی ناکاموتو تا امروز فقط از طریق ایمیل و انجمنهای گفتگوی آنلاین لب به سخن گشوده است.
ناکاموتو در اواخر سال ۲۰۰۸، کاغذ معرفی کسب و کار «Whitepaper» بیتکوین را منتشر کرد. این مقاله توضیح میداد که بیتکوین چیست و چگونه کار میکند. مدل طراحی بیتکوین به اساسی برای طراحی رمزارزهای بعدی منجر شد.
ساتوشی ناکاموتو در ۱۲ ژانویهی ۲۰۰۹ اولین تراکنش بیتکوین را انجام داد. او ۱۰ بیتکوین به کدنویسی موسوم به هال فینی «Hal Finney» منتقل کرد. ناکاموتو در سال ۲۰۱۱ از صحنهی ارز رمزها خارج شد، اما نخستین ارز رمزنگاری شده جهان را به عنوان میراث خود بر جای گذاشت.
بیتکوین در میان کاربرانی که میدیدند این ارز چقدر میتواند اهمیت پیدا کند به سرعت محبوب شد. قیمت هر بیتکوین در سال ۲۰۱۱ به یک دلار آمریکا رسید. در دسامبر ۲۰۱۷ قیمت هر بیتکوین به بیش از ۲۰ هزار دلار نیز رسید! اما در حال حاضر ارزش آن حدود ۷٫۵۷۶ دلار است.
بلاک چین چیست؟
همهی رمزارزها برای حذف اشخاص ثالث معتمد از سیستمهای خود از فنآوری دفتر کل توزیعشده (DLT) استفاده میکنند. DLT یک پایگاه دادهی اشتراکی است که اطلاعات مربوط به تراکنشها در آن ذخیره میشود. دفتر کل توزیعشدهای که اکثر ارزهای رمزنگاری شده از آن استفاده میکنند بلاکچین نام دارد. نخستین بلاکچین توسط ساتوشی ناکاموتو و برای بیتکوین طراحی شد.
بلاکچین پایگاه دادهای است که از همهی تراکنشهایی که در شبکه یک رمز ارز اتفاق افتاده تشکیل میشود. گروههای اطلاعاتی که بلاک نام دارند یکی یکی به این پایگاه داده اضافه میشوند و یک فهرست بسیار طویل را به وجود میآورند. بنابراین، بلاکچین زنجیرهای خطی از بلاکهاست! زمانی که اطلاعات به بلاکچین اضافه شد، دیگر نمیتوان آن را حذف کرد یا تغییر داد. اطلاعات تا ابد در بلاکچین باقی میماند و همه میتوانند آن را مشاهده کنند.
کل این پایگاه داده در شبکهای از هزاران کامپیوتر موسوم به گره یا Node ذخیره میشود. اطلاعات جدید تنها زمانی به بلاکچین اضافه میگردد که بیش از نیمی از گرهها صحت و سلامت آن را تایید کنند. به این روش سازوکار اجماع یا Consensus میگویند. ایدهی اجماع یکی از بزرگترین تفاوتهای ارزهای رمزنگاری شده با سیستمهای متداول بانکداری است.
استخراج ارزهای رمزنگاری شده
استخراج رمزارزها شاید در ظاهر شما را به یاد کار بدنی با بیل و کلنگ بیندازد، ولی این کار تقریباً شبیه حسابداری است. ماینرها یا استخراجگران گرههایی هستند که با اجرای اعمالی خاص، انجام تراکنشها را ممکن میکنند. بگذارید با یک مثال به شما نشان دهیم که این سیستم چگونه با استفاده از شبکهی بیتکوین عملی میشود.
۱ـ جورج ۱۰ بیتکوین به مایکل بدهکار است. او به شبکهی بیتکوین اعلام میکند که میخواهد ۱۰ بیتکوین برای مایکل بفرستد.
۲ـ ماینرها اطلاعات را دریافت و آن را رمزنگاری میکنند. به این کار هشینگ (Hashing) گفته میشود. آنها اطلاعات سایر تراکنش را به اطلاعات قبلی اضافه کرده و آنها را هم هش میکنند. این کار آن قدر تکرار میشود تا اطلاعات کافی برای شکل دادن یک بلاک به وجود بیاید.
۳ـ حالا ماینرها برای حدس زدن کد رمزنگاری یا هش بلاک که قبل از افزودن بلاک جدید به بلاکچین به آن اختصاص مییابد، با هم رقابت میکنند. ماینر خوششانسی که بتواند کد صحیح را حدس بزند، میتواند بلاک جدید را به بلاکچین اضافه کند.
۴ـ اکنون سایر گرههای شبکه اطلاعات تراکنش بلاک جدید را تایید میکنند. آنها کل بلاکچین را بررسی میکنند تا مطمئن شوند که این اطلاعات جدید با اطلاعات قبلی مطابقت داشته باشد. اگر همه چیز درست باشد، بلاک جدید معتبر شناخته میشود و ماینر برنده میتواند بلاک جدید را به بلاکچین اضافه کند. به این فرآیند تایید یا Confirmation میگویند.
۵ـ مایکل ۱۰ بیتکوین از طرف جورج دریافت میکند. استخراج رمزارزها نیازمند توان رایانشی زیادی است، از این رو به ماینرها به خاطر کاری که انجام میدهند پاداش داده میشود. در شبکهی بیتکوین، ماینرهایی که بلاکهای جدید اطلاعات را تایید کنند ۱۲.۵ بیتکوین پاداش میگیرند. به همین خاطر به این عمل استخراج گفته میشود. ماینرهای بیتکوین به جای طلا یا ذغالسنگ به استخراج بیتکوینهای جدید میپردازند!
آیا در مورد رمز ارزها توجیه شدهاید؟ اگر نظر مفیدی در رابطه با بیتکوین و استخراج آن دارید لطفا با دیگر کاربران به اشتراک گذارید.
.:: مقاله جامع ارز رمزها | بخش دوم ::.